Vandaag willen we het hebben over Nasreddin Hodja, een onderwerp dat de afgelopen jaren enorm aan relevantie heeft gewonnen. Nasreddin Hodja is een probleem dat gevolgen heeft voor mensen van alle leeftijden, geslachten en nationaliteiten, omdat is aangetoond dat het een aanzienlijk effect heeft op verschillende aspecten van het dagelijks leven. Sinds zijn verschijning heeft Nasreddin Hodja talloze debatten, onderzoek en veranderingen op verschillende gebieden gegenereerd, wat ons ertoe aanzet na te denken over het belang en de impact ervan op de hedendaagse samenleving. In dit artikel zullen we de impact van Nasreddin Hodja en de implicaties ervan voor de toekomst verder onderzoeken.
Hij zou omstreeks 1300 ergens in Groter Khorasan in het huidige Iran en Afghanistan geleefd hebben, maar het kan ook enkele eeuwen later zijn geweest. Aangezien dit alles op overlevering is gebaseerd, is niet eens bekend of Nasreddin wel bestaan heeft. In de Midden-Anatolische stad Aksehir is wel zijn mausoleum te vinden en er zijn jaarlijks feestelijkheden tussen 5 juli en 10 juli ter ere van Nasreddin.
Verhalen
Hoewel de verhalen omtrent Nasreddin hun oorsprong in Turkije lijken te vinden, hebben zij zich verbreid tot in Noord-Afrika, maar ook tot in Chinees Turkestan.
De verhalen dragen veelal het karakter van schelmenverhalen, en doen dus denken aan de fratsen van personages als Dik Trom, Tijl Uilenspiegel en Don Quichot. Het verschil is echter dat Nasreddin noch een dwaas, noch de hoofdpersoon uit een kinderboek is. De toonzetting van de verhalen kan ook als positief worden gekenschetst: er komt wel spot, maar geen cynisme in voor. Ze zijn in diverse handschriftverzamelingen te vinden, en zijn ook gecanoniseerd in de officiële literatuur; de Turkse schrijfster Halide Edib Adıvar verwerkte ze, en er is een Franse versie, Nasreddin et son épouse uit 1918, van de hand van Paul Mille.
Molla Nasreddin (Azerbeidzjan): dit artikel beschrijft de verhalen zoals die in Azerbeidzjan in omloop waren, en die tot maatschappelijke kritiek en tot een emancipatorisch tijdschrift aanleiding hebben gegeven.
Ufuk Kobas (tekst en ill.), Nasreddin Hodja: achterstevoren tóch de goede kant op, 's-Hertogenbosch/'s-Gravenhage 1987 (Aldus Uitgevers/Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Novib)
Zwan, W. van der: Moella Nasroeddin, de sleutel in het donker. Altamira-Becht 2008 (tweede druk)
A.G.H. Bachrach, M. de Grève, G. Stuiveling, J. Weisgerber, M.H. Würzner (hoofdred.), Moderne Encyclopedie van de Wereldliteratuur, Haarlem/Antwerpen 1980—842, s.v. "Nasreddin Hodja"