We współczesnym świecie Dao stał się tematem ciągłego zainteresowania i debaty. Jego znaczenie obejmuje wiele obszarów, od technologii po kulturę, w tym ekonomię i politykę. Dao przyciągnął uwagę ludzi w każdym wieku i wywołał mieszane opinie. W tym artykule przyjrzymy się różnym perspektywom Dao i przeanalizujemy jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. Od jego początków po możliwe długoterminowe konsekwencje – zagłębimy się w głęboką i rygorystyczną analizę, aby lepiej zrozumieć to zjawisko, które jest dziś tak wszechobecne.
| |||||||||||
| Nazwa chińska | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
Dao (ⓘwymowa) – podstawowe pojęcie filozofii chińskiej, kluczowe dla taoizmu, ale używane również przez inne kierunki, m.in. konfucjanizm. W zależności od autora i szkoły terminowi dao przypisywane są bardzo różne znaczenia, od „uniwersalnej zasady kierującej wszechświatem” po „metodę postępowania ”.
Pochodzenie terminu
Sam termin dao jest znacznie starszy niż taoizm. Znak dao (道) pojawia się już w inskrypcjach wróżebnych sprzed ok. 3 tys. lat. Oznaczał wówczas drogę łączącą Niebo z Ziemią.
Interpretacje i znaczenia
Konfucjanizm
- Dao pojawia się już w Księdze dokumentów z VI w p.n.e., uznanej przez konfucjanizm za klasykę (patrz: pięcioksiąg konfucjański). Znaczy on tam tyle, co model zachowania, słuszna droga, droga Nieba.
- U Konfucjusza dao znaczy tyle co nauka lub mądrość, przekazywana drogą ustną (w klasycznym chińskim inne znaczenie dao to wypowiedzieć). W Dialogach konfucjańskich czytamy: Mistrz rzekł: O, Zengzi! Moje dao, jedną myślą wszystko przenika. Zengzi powiedział: Zaprawdę tak jest.
- W idealistycznym ujęciu konfucjanizmu Mencjusza dao jest wzorcem moralnym, Drogą, którą Niebo odcisnęło w sercu człowieka.
- W realistycznym ujęciu konfucjanizmu według Xunzi dao powinno być obowiązkowym obiektem badań przez mędrca; jest miarą wszystkich rzeczy.
Taoizm
- Zasada leżąca u podstawy wszechświata, ciągle się zmieniająca. Nie można jej zdefiniować, gdyż każda definicja byłaby jedynie przybliżeniem, ponadto jej wprowadzenie spowodowałoby zmianę wszechświata, a więc i definiowanego dao. Mówią o tym pierwsze słowa księgi Daodejing: „Dao, które mogłoby zostać wypowiedziane, nie jest wiecznym dao”. Po chińsku dao oznacza także powiedzieć, tak więc wers ten w oryginale brzmi szczególnie paradoksalnie – „Dao, które można dao, nie jest wiecznym dao” (chiń. 道可道非常道). Harmonia z dao (utożsamiana czasem ze znanym w innych wschodnich filozofiach oświeceniem) jest ostatecznym celem taoisty.
- Zgodnie ze źródłosłowem dao oznacza w taoizmie i konfucjanizmie także właściwą drogę życia, drogę cnoty (de).
Psychologia analityczna
Carl Gustav Jung w swojej przedmowie wydania księgi Daodejing uznał pojęcie dao za synonim terminu indywiduacja.
Przypisy
- ↑ Dao, Encyklopedia PWN .
- ↑ Frederico Avanzini, Religie Chin, WAM, Kraków, 2004, str. 135
- ↑ Frederico Avanzini, Religie Chin, WAM, Kraków, 2004, str. 135-136
- ↑ Dialogi konfucjańskie, IV, 15
- ↑ a b Frederico Avanzini, Religie Chin, WAM, Kraków, 2004, str. 136
- ↑ Leszek Kolankiewicz: Wstęp. Carl Gustaw Jung - wędrowiec Wschodu. W: Carl Gustav Jung: Podróż na Wschód. Leszek Kolankiewicz (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok, 1989, s. 17. ISBN 83-85041-09-5.
Linki zewnętrzne
Dao (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com .
| Wierzenia | |
|---|---|
| Święte księgi | |
| Główni myśliciele | |
| Szkoły |
