Dziś Kodeks karny to temat, który staje się coraz bardziej istotny w różnych obszarach społeczeństwa. Od polityki po naukę, poprzez kulturę i technologię, Kodeks karny stał się obiektem zainteresowania badaczy, ekspertów i ogółu społeczeństwa. Mając wpływ na cały świat, Kodeks karny wywołał debaty, badania, a nawet ruchy społeczne wokół jego implikacji i konsekwencji. W tym artykule zbadamy rolę Kodeks karny w dzisiejszym społeczeństwie, analizując jego znaczenie, stojące przed nim wyzwania i możliwe rozwiązania, które zostały zaproponowane w tym zakresie.
Ten artykuł dotyczy aktu normatywnego dotyczącego zbioru przepisów. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
W Europie od XVI wieku istniały rozmaite teksty o podobnym zastosowaniu. Do najbardziej znanych należy m.in. Constitutio Criminalis Carolina z 1532. W XVIII wieku w Polsce pojawił się projekt kodeksu obejmującego prawo karne i cywilnego – był to Kodeks Zamoyskiego.
Kodeksami karnymi (ewentualnie źródłami prawa karnego materialnego) obowiązującymi na ziemiach polskich od końca XVIII wieku do odzyskania przez Polskę niepodległości były:
Na terenach zaboru austriackiego:
Józefina (Kodeks karny Józefa II) – obowiązywał od 1787,
Kodeks karny zachodniogalicyjski (w rzeczywistości projekt tzw. Franciscany) – obowiązywał w Zachodniej Galicji od 1796,