W dzisiejszym świecie Ludwik Hirszfeld przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Od momentu pojawienia się Ludwik Hirszfeld wywarł ogromny wpływ w różnych obszarach, budząc zainteresowanie i ciekawość zarówno ekspertów, jak i fanów. W tym artykule dokładnie zbadamy wszystkie aspekty Ludwik Hirszfeld, od jego historii i ewolucji po wpływ na współczesne społeczeństwo. Poprzez wszechstronną analizę będziemy starali się zrozumieć rolę, jaką odgrywa Ludwik Hirszfeld w naszym życiu i jak ukształtował nasze postrzeganie rzeczywistości. Od swoich początków do obecnego stanu Ludwik Hirszfeld nadal jest tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu, dlatego zasługuje na szczegółowe zbadanie.
Ten artykuł dotyczy lekarza – bakteriologa i immunologa. Zobacz też: Ludwik Maurycy Hirszfeld – lekarz – chirurg i anatom.
Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Studiował medycynę w Würzburgu i Berlinie. Uzyskał doktorat za pracę na temat aglutynacji, habilitację zaś (w wieku 30 lat) za pracę nad związkiem zjawisk odpornościowych i krzepliwości krwi. Pracował w Instytucie Badań Raka w Heidelbergu oraz w Zakładzie Higieny uniwersytetu w Zurychu. W czasie I wojny światowej uczestniczył w zwalczaniu epidemii tyfusu plamistego w Serbii oraz uczestniczył w organizowaniu tamtejszej służby zdrowia.
Po powrocie do Polski, od 1920 pracował w Państwowym Zakładzie Badania Surowic w Warszawie, włączonym później do współtworzonego przez niego Państwowego Zakładu Higieny (PZH). W latach 1924–1925 był dyrektorem Zakładu.
W latach 1924–1939 kierował PZH.
Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 zorganizował w mieście ośrodek przetaczania krwi. Został zmuszony do zamieszkania w getcie warszawskim. Prowadził tam wykłady, pracował naukowo, a także – dzięki szczepionce przekazanej przez prof. Rudolfa Weigla ze Lwowa, nielegalnie przemyconej do getta – leczył chorych na tyfus plamisty. W lipcu 1942 dzięki pomocy rodziny Potockich uciekł z getta na stronę aryjską (wyjście w przebraniu z grupą robotników pracujących poza murami). Przez pewien okres ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem (z żoną i córką) w domu przedwojennej koleżanki, Laury z Przedpełskich Kenigowej, żony Mariana Keniga, a później w Wiślicy, w Starej Miłośnie k. Warszawy, u gospodarza Stanisława Kaflika w Klembowie koło Tłuszcza i w innych miejscach. Udawał urzędnika-dezynfektora, zmęczonego starszego pana, który pomaga żonie w zajęciach gospodarskich. W tym okresie analizował statystykę lekarską, pisał podręcznik immunologii, czytał dzieła Shakespeare’a w oryginale. W 1943 roku (po śmierci córki) spisał swoją autobiografię, która ukazała się w roku 1946 pt. „Historia jednego życia”.
Po wyzwoleniu Lublina w 1944 brał udział w tworzeniu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. W 1945 przeniósł się do Wrocławia i podjął pracę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wrocławskiego (był pierwszym dziekanem tego wydziału). W 1952 roku utworzył we Wrocławiu Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN (nazwany później jego imieniem) i został jego pierwszym dyrektorem. Zorganizował również we Wrocławiu Ośrodek Badań Patologii Ciąży.
W 1952 został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i wszedł w skład jej prezydium.
Do jego najważniejszych osiągnięć naukowych należy praca nad grupami krwi. Prowadził ją w latach 1907–1911 wraz z Emilem von Dungernem w Zurychu. Odkrył wówczas prawa dziedziczenia grupy krwi (które zastosował do celów dochodzenia ojcostwa) i wprowadził oznaczenie grup krwi jako 0, A, B i AB, przyjęte na całym świecie w 1928. Oznaczył również czynnik Rh i odkrył przyczynę konfliktu serologicznego, co uratowało życie wielu noworodkom.
W czasie pobytu na Bałkanach odkrył pałeczkę duru rzekomego C (Salmonella hirschfeldii).
Wraz z żoną prowadził badania dotyczące różnic statystycznych w częstości występowania grup krwi w populacjach pochodzących z różnych obszarów geograficznych, zapoczątkowując nową dziedzinę nauki, seroantropologię. Zajmował się również transfuzjologią i opracował zasady przetaczania krwi.
W 1950 r. był nominowany do nagrody Nobla w dziedzinie medycyny za wyjaśnienie zagadki zjawiska konfliktu serologicznego między matką a płodem. Otrzymał doktoraty honoris causa Uniwersytetu Praskiego (1950) i Instytutu w Zurychu (1951).
Krzyż Komandorski Orderu Świętego Sawy za pomoc w pokonaniu epidemii w Serbii. Odznaczenie przyznał król Serbii Piotr I (Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, 1918)
We Wrocławiu funkcjonuje założony przez Ludwika Hirszfelda w roku 1952 (był jego pierwszym dyrektorem) Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN imienia Ludwika Hirszfelda.
Z okazji 130 rocznicy urodzin uczonego decyzją Rady Miejskiej Wrocławia okres od czerwca 2014 roku do maja 2015 roku został ogłoszony „Rokiem pamięci Ludwika Hirszfelda”.
W styczniu 1979 imię Ludwika Hirszfelda nadano ulicy na warszawskim Ursynowie. Imię Ludwika Hirszfelda noszą też ulice w Lublinie, Jeleniej Górze, Wałbrzychu, Jelczu-Laskowicach i Koninie.
Poczta Polska chcąc uczcić dokonania Polaków na świecie wprowadziła w roku 2009 do obiegu cztery znaczki. Na znaczku o nominale 1,95 zł przedstawiono podobiznę Ludwika Hirszfelda.
Na terenie Zakładu i Katedry Mikrobiologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu znajduje się aula poświęcona Ludwikowi Hirszfeldowi.
Ludwikowi Hirszfeldowi poświęcono jeden z odcinków serii dokumentalnej Geniusze i marzyciele.
8 czerwca 2017 r. na dziedzińcu Serbskiego Towarzystwa Lekarskiego w Belgradzie odsłonięto popiersie profesora Ludwiga Hirszfelda autorstwa rzeźbiarki Gorany Čpajk
W 2018 roku podczas obchodów 100-lecia Wielkiej Wojny podobizna Ludwika Hirszfelda znalazła się na znaczku z serii 6 znaczków wydanych przez serbską pocztę. Umieszczono na nich podobizny 6 lekarzy: 3 serbskich i 3 zagranicznych (Vojislav J. Subotić, Mihajlo Petrović, Miloš Đ. Popović, Edward Ryan, William Hunter i Ludwik Hirszfeld)
Serbski znaczek z 2018 roku z podobizną L. Hirszfelda
Ludwik Hirszfeld, zdjęcie wykonane w 1916 podczas wojny w Serbii
Przypisy
↑ abStanisławS.ŁozaStanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa: Wyd. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 259.
↑ abLudwik Hirszfled: Historia jednego życia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1957, s. 416.
↑Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Generalna Dyrekcja Służby Zdrowia, 1924, s. 3.